Blog

S.O.S. : “Burn-out”

Steeds meer en meer worden we als therapeut geconfronteerd met ‘nieuwetijdsklachten’. Deze klachten zagen we vroeger zelden in de praktijk. Ze zijn gerelateerd aan ons hectische bestaan en de grote druk die mensen dagelijks ervaren in onze samenleving. Het zijn klachten die ontstaan door én te moeten presteren op een werk én dat vaak onder hoge druk én de ideale huismoeder of –vader te willen zijn én een bloeiend sociaal leven te hebben én… steeds meer en meer te moeten/willen/presteren.

Eén van deze klachten is de burn-out. In dit blogartikel leg ik uit wat een burn-out juist wel en niet inhoudt. Er zijn namelijk heel wat misverstanden! Ik geef ook tips hoe je een burn-out kan voorkomen.

Wat is een burn-out?

Het begrip ‘burn-out’ wordt vaak ten onrechte en verkeerdelijk gebruikt. Het is niet omdat je je eens niet goed voelt of geen zin hebt om te werken, dat je kunt spreken van een burn-out. Ook worden de termen “burn-out” en “depressie” vaak door elkaar gebruikt

De term ‘burn-out’ werd voor het eerst gebruikt door twee Amerikaanse psychotherapeuten: Herbert Freudenberger en Christina Maslach. Een burn-out bestaat volgens hen uit drie, min of meer samenhangende verschijnselen.

• Uitputting of het gevoel van een extreme vermoeidheid;
• Afstand nemen van het werk omdat het niet meer gaat en in bepaalde gevallen ook afstand nemen van de mensen waarmee men samenwerkt;
• Het gevoel dat men minder goed presteert dan in het verleden het geval was. Dit gevoel gaat al dan niet gepaard met een verminderd zelfvertrouwen.

 

Het ontstaan: een hormonale interactie tussen 3 klieren

Ik ga je in een notendop uitleggen wat de HHB-as is of ‘stress-as’. HHB staat voor hypothalamo-hypofysaire-bijnier as. Het is de as tussen 2 kliertjes in het hoofd en de bijnieren.

Iedereen heeft bepaalde input die hij of zij moet verwerken. Of het nu van het werk, financiën, de kinderen, collega’s of sport is, maakt niet uit. Het zijn allemaal indrukken die je lichaam te verwerken krijgt. Afhankelijk van welk type mens je bent of hoe je op zaken reageert, gaat het een invloed uitoefenen op je lichaam. Alle input wordt geregistreerd door de hypothalamus; een klier in je hoofd. Deze geeft een signaal door aan de hypofyse; ook een klier in je hoofd. Deze klier geeft een impuls door aan onze bijnieren. Bijnieren hebben in principe niets met de nier te maken en zijn eigenlijk 2 kleine klieren die net boven de nier liggen. Ze hebben een belangrijke hormonale functie in ons lichaam en produceren zelf verschillende hormonen zoals cortisol (het ‘stresshormoon’), adrenaline en DHEA. Als de input té hoog is, wordt het systeem verstoord. In principe kan ons lichaam best wel wat aan. De ‘stress-as’ is er voor gemaakt. Als de belasting echter té hoog wordt, kan het fout gaan. De bijnieren moeten dan extra hard werken. Dit kunnen ze even volhouden tot ze ‘leeg gegeven’ zijn. Het cortisolgehalte begint te zakken: je voelt je niet meer goed in je vel, loopt oververmoeid,… en symptomen als angst en futloosheid kunnen optreden.Dit is dé moment waarop er aan de bel moet getrokken worden. Door al onze verplichtingen verwaarlozen we echter vaak deze signalen. En dan wordt het heel gevaarlijk in een burn-out

De literatuur beschrijft 8 groepen van mensen die het meeste risico lopen op een burn-out:

1. De perfectionisten of de mensen die carrière willen maken, veel verantwoordelijkheidsgevoel hebben en die geen fouten willen maken.
2. Mensen die niet met verandering (bv. een nieuwe directeur) om kunnen gaan, zeker in hun werksfeer.
3. Personen die hard werken en veel spanningen hebben in de thuissituatie of een emotioneel trauma (overlijden, scheiding,…) moeten verwerken. Hierdoor is er geen tijd voor ontspanning.
4. Mensen met uitstelgedrag en te weinig besef van tijd.
5. Personen die een veiligheid nodig hebben en die in hun leven gezocht hebben naar een thuisbasis, financiële onafhankelijkheid en die op een bepaald punt geconfronteerd worden met onveiligheid, bedreigingen of een ontrouwe partner. Hun veilige kaartenhuis valt in elkaar en dit creëert problemen.
6. Mensen die zich altijd verantwoordelijk voelen voor anderen en geen nee kunnen zeggen.
7. De extreme gedrevenen die het jammer vinden dat een dag slechts 24 uur heeft. Ze verzetten dubbel werk en zijn vrijwel continu aan het werk.
8. Vrouwen in een dubbelfunctie. Naast hun gewone werk, zitten ze vaak nog met een gezin waarvoor hun verantwoordelijk ook heel groot is. Ze hebben dus naast hun werk het gevoel dat ze zich ook thuis moeten bewijzen.

Het is mijn ervaring dat de meest negatieve stress te maken heeft met relaties, werk of geld. Ik geloof niet dat de grote problematiek ontstaat door té veel werken. Maar wel door hetgeen je je aantrekt in relatie tot je werk: bv. het niet gewaardeerd worden door je baas. Dit zijn zaken die niet-voedend werken en een ‘negatieve stress’ zijn voor het lichaam.

Een burn-out kan dus ontstaan door een bijnieruitputting na langdurige en negatieve stress. Een andere belangrijke oorzaak kan de darm zijn en je voedingspatroon.

 

De darmen

Foutieve of belastende voeding kunnen de nodige problemen geven op de darmen waardoor je belangrijke stoffen minder goed opneemt. Dit kan resulteren in bepaalde tekorten van bv magnesium, Q10 of zink. Tekorten van mineralen of vitaminen kunnen ook directe aanleiding zijn waarom een lichaam begint af te takelen en richting een burn-out kan gaan. Als we bouwstenen tekort binnen krijgen via onze voeding, dan gaan we onze reserves aanspreken. Dit leidt na enige tijd ook tot uitputting. Een uitgebalanceerd voedingspatroon (soms al dan niet aangevuld met een goed supplement), is dus belangrijk om niet in onze reserves te moeten duiken!

Het grootste probleem ligt bij mensen die te veel suiker eten. Mensen zijn logischerwijs geneigd meer suikers te eten als ze voelen dat ze uitgeput geraken. Ook andere stimulantia als koffie zullen meer genomen worden. Het grote nadeel is dat je erdoor in een vicieuze cirkel geraakt van moe zijn, een oppepper nemen, en daarna nog een dieper dal te hebben.. en weer een nieuwe oppepper nodig hebt. Zo kan een burn-out ook ontstaan.

 

Verder kijken dan het symptoom

In de klassieke geneeskunde wordt een ‘burn-out’ vaak gezien als enkel een psychologisch probleem. In de osteopathie bekijken we dit veel ruimer. Het hormonaal systeem en onze voeding speelt dus ook een grote rol.

Een osteopaat lost dus niet alleen ‘rugklachten’ op, maar kan ook hulp bieden bij complexe problemen zoals een burn-out. Terwijl we fysiek kijken waar het lichaam je in de steek laat, houden we ook rekening met hoe iemand is. Al dan niet wordt er samen gewerkt met een psychotherapeut, mindfulnesscoach of ademhalingscoach.

Balans is het kernwoord om je te behoeden voor een burn-out. Tracht controle en respect te hebben voor je lichaam en je lichaam te voeden op verschillende gebieden. Een tip om een burn-out te voorkomen is dingen doen die je normaal niet doet wegens geen tijd of een andere reden. Dat kan naar het museum of the theater gaan zijn, of gewoon een boswandeling, of op een bank in het park zitten en genieten van het NU.

De voedingsadviezen die we geven gaan vooral over een gezonde suiker- en koolhydraatbalans, maar ook bepaalde intoleranties of allergieën zullen we in het achterhoofd houden.

Wat kan een osteopaat betekenen?

Zoals hierboven beschreven houden we rekening met het lichaam als één geheel en wordt het in totaliteit behandeld. Door zachte technieken te gebruiken wordt het parasympathisch (het rustgevende) zenuwstelsel gestimuleerd en het orthosympathisch (het activerende) zenuwstelsel tot rust gebracht.

De hormonale as en de darmen zullen behandeld worden waar nodig. Bijnieren zullen via ontspannende technieken tot rust gebracht worden. De doorbloeding naar de organen zal door de manuele technieken verhogen waardoor ze beter gaan werken. Hoe dit precies in zijn werk gaat, kan je lezen in ons blogartikel Viscerale osteopathie.

Er worden persoonlijke adviezen geven ivm levensgewoontes, voeding en levenshygiëne. Indien we een oorzakelijk probleem merken die wij niet kunnen oplossen, werken we samen met een andere therapeut.

 

Het topje van de ijsberg

Bij het schrijven van bovenstaande tekst, blik ik even terug op de voorbije jaren praktijk. Het is pas sinds de voorbije 5 jaar dat we meer en meer burn-out gerelateerde klachten zien in de praktijk. Ik denk echt dat dit slechts het topje is van een grote ijsberg. De druk die mensen ervaren door hun werksituatie, relatie, een zware lening of de dagelijkse negatieve nieuwsberichten (crisis, terrorisme, vluchtelingen, …) is groot.

Ik wil je meegeven dat het van groot belang is om je goed ‘gegrond’ te voelen. Blijf bij jezelf en laat je niet meeslepen in de negativiteit waarin veel mensen vertoeven. Probeer een uitlaatklep te vinden waarin je je ‘ei’ kwijt kunt, zodat je jezelf kunt blijven bijtanken. Veel mensen hebben baat bij yoga lessen, tai chi, meditatie, joggen,… of sommigen aan actieve sportlessen.

Als je 1 van bovenstaande symptomen ervaart, neem dan even een blad papier. Schrijf op de ene kant 10 dingen die je voeden in je leven: 10 dingen die de positiviteit in je naar boven brengt. Op de andere zijde schrijf je 10 dingen die je angstig, vermoeid of gestresseerd maken. Vanuit deze lijstjes kan je actief gaan werken om je stressbalans te herstellen. Durf een nieuwe stap te nemen. Om iets nieuws in je leven te verkrijgen, moet er eerst iets ouds energievretend gestopt worden.

Indien je meer informatie wil of graag je persoonlijke situatie samen bekijkt, stuur ons gerust een mailtje op westmalle@epicentrum.be of hansbeke@epicentrum.be.

Gezonde groeten,

Niels