Blog

Whiplash en osteopathie

Als je denkt dat je er met een whiplash snel van af komt, dan kan je er wel eens naast zitten. De klachten die het gevolg kunnen zijn van een whiplash worden maar al te vaak onderschat. Vooral op lange termijn zien we vele gevolgen. Wat een whiplash precies is en hoe we als osteopaat hierop kunnen werken, lees je in onderstaand artikel.

Wat is een whiplash?

Een whiplash is een diagnose die wordt gesteld nadat er een plotse impact heeft plaatsgevonden ter hoogte van de nek. Dit kan het geval zijn na een ongeval of een valpartij.

De meeste mensen krijgen echter een whiplash na een auto-ongeval, namelijk bij de typische kop-staart aanrijding. Door deze klap worden de rug en schouders naar voren geduwd, terwijl het hoofd achterblijft. Het hoofd van de inzittende krijgt daardoor een krachtige slag naar achter en op het moment dat de aangereden auto weer tot stilstand komt, slaat het hoofd krachtig naar voren. Hierbij maakt de nek een voor/achterwaartse beweging waardoor uitrekking, compressie en microscheurtjes in spierweefsel kunnen ontstaan. Ook de wervellichamen, wervelgewrichtjes, tussenwervelschijven, ruggemerg en zenuwbanen kunnen geraakt zijn.

Het woordje ‘whiplash’ heeft zijn naam dan ook niet gestolen en betekent letterlijk ‘zweepslag’. De grote impact die op je nek terecht komt kun je dan ook vergelijken met een zweepslagbeweging.

Klachten en symptomen

Elke whiplash is anders en de symptomen zijn vaak zeer uitgebreid. Het is vaak onduidelijk hoe het klachtenpatroon zich verder zal ontwikkelen. Bij de ene kan er al sprake zijn van herstel na enkele dagen terwijl de klachten bij een andere maanden kunnen aanslepen.

Uit onderzoek blijkt dat 50% van de personen met een whiplash na 3 à 4 weken spontaan herstellen van hun klachten. Bij de overige 50% houden bij 80% van de patiënten de klachten tot een jaar aan en spreekt men van het ‘post-whiplash syndroom’. Duren de klachten langer dan een jaar dan spreekt men van het ‘late post-whiplash syndroom’.

De symptomen bij een whiplash kunnen zeer uitgebreid zijn. De meest voorkomende klachten na een whiplash-ongeval even op een rijtje:

• Hoofdpijn
• Nekpijn
• Uitstralende pijn naar aangezicht, schouders of armen
• Stijfheid
• Duizeligheid / evenwichtsproblemen
• Misselijkheid
• Moeilijk licht kunnen verdragen
• Oorsuizen of tinnitus
• Lage rugklachten en bekkenpijn
• Sneller vermoeid
• Concentratiestoornissen en vergeetachtigheid
• Burn-out klachten

Als de klachten blijven aanhouden en er geen structurele problemen zijn, is het zinvol om een osteopaat te raadplegen. Ook wanneer er weinig of geen klachten zijn, is een check-up aan te raden. Het is namelijk bekend dat er na een whiplash veel klachten pas maanden of jaren later tot uiting komen (bv. vroegtijdige artrose van de halswervels).

Behandeling

In de meeste gevallen zijn whiplashsymptomen problemen met een ‘functioneel’ karakter. De structuren van de probleemregio zijn namelijk nog intact. Via verschillende technische onderzoeken (CT, RX en EEG) komen vaak geen letsels aan het licht terwijl er toch klachten aanwezig zijn.

Osteopathie is geen ‘alternatieve geneeskunde’, in de betekenis van ‘vervangend’. Het is een functionele geneeskunde die andere geneeswijzen aanvult, dus complementair is. Als de structuren intact zijn maar de klachten blijven aanwezig dan kan er een probleem zijn met de ‘functie’ van de structuren. Het gaat hier over de mobiliteit van gewrichten, de doorbloeding, geïrriteerde zenuwen, overspannen spieren,…  Osteopathie helpt bij het herstellen van de functie van deze verschillende structuren.

Eén van de grondbeginselen van osteopathie is dat het lichaam bekeken wordt als een eenheid. De osteopaat zal dus rekening houden met  oorzaak-gevolg ketens. Bij een whiplash gaan we dus verder kijken dan enkel de hoofd-nekregio. De ‘arterial rule’ of de regel van de doorbloeding is in deze situatie een ander belangrijk principe. Bij een slechte doorbloeding door het lokale trauma op de nek worden weinig nieuwe voedingsstoffen aangevoerd en de afvalstoffen slecht afgevoerd. Zo kan de gekwetste regio niet goed herstellen.

De osteopaat start vaak met een anamnese (vragenlijst) waarbij hij alle facetten die met de whiplash te maken hebben belicht zodat een juist beeld kan gevormd worden van de richting en de ernst van het trauma en de mogelijke gevolgen. Zo kunnen oorzaak-gevolg ketens reeds deels worden achterhaald. Daarna wordt de beweeglijkheid getest van de verschillende lichaamsstructuren lokaal in de regio van het hoofd en de nek én van spierketens verder in het lichaam.

De behandeling is zeer zacht en gaat niet altijd gepaard met een manipulatie of ‘kraken’ zoals veel mensen denken. De sleutel bij een osteopathische benadering is het behandelen van alle componenten die in relatie staan met de traumaklachten en de traumaregio. Andere structuren en regio’s die een sterke invloed uitoefenen op het klachtenpatroon zijn de hersen- en ruggemergvliezen, het heiligbeen (sacrum) en het craniosacrale gebied (schedelbeenderen). Meer specifiek zal na een whiplash ons accent tijdens de behandeling vooral liggen op het fasciale (bindweefsel) systeem.

Gezonde groeten,

Liza Debergh, osteopaat

& Niels Eelens, osteopaat